خیزش آزادیخواهانه و برابری طلبانه کنونی با افت و خیزی که در هر خیزش و یا انقلابی طبیعی است، راه فراز می پیماید. حضور چشمگیر زنان و از جمله دانش آموزان دختر که هر روز گسترده تر می شود از مشخصات این فراز است. بر همین بستر بیانیه ای منتشر شده تحت عنوان “بیانیه زنان بلوچ در پیوستن به جنبش زن زندگی آزادی (جَنین، زِند، آجوئی)”، که در فضا و بر بستر خیزش اخیر و پس از کشتار جنایتکارانه زاهدان منتشر شده و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بیانیه آمده است:
“ما زنان بلوچ در جغرافیای ایران، تحت ستمهای مضاعفی روز را به شب میرساندیم. رنج، فقر، تبعیض، بیکاری، ناامنی، استثمار نیروی کار بلوچها عادیسازی شده است. ما زنان بلوچ همراه برادرانمان از ستمهای ملی، طبقاتی و مذهبی رنج میبردیم و در عین حال زن بودیم و ناموس؛ نه تنها برای پدر، برادر و شوهر که برای طایفه و دستگاه دین و همچنین دولت.”
آنها در ادامه توضیح داده اند که زنان بلوچ با شروع خیزش اخیر خود را در صف نخست یافته اند. آنها نوشته اند با شور و شعف در کنار زنان کرد، لر، عرب، فارس، و دیگر ملیتهای ایران قرار گرفته و زندگی و آزادی را نه تنها برای خود که برای زندگی همه مردم خود نیز طلب میکنند.
نویسندگان بیانیه ادامه داده اند:
“ما تا پیش از آن سوژههایی بودیم که درصدد بهبود چند بند قانون ازدواج و طلاق، خواستار تبعیضات کمتر در استخدام بلوچ ها، از مبلغین مذهبی میخواستیم مانع تحصیل دختران نشوند، از پدرها و برادرها درخواست میکردیم دختران و خواهرانشان را در کودکی شوهر ندهند، زنکشیها را به شماره درمیآوردیم و علنی میکردیم، با طایفه و احکامش مدارا میکردیم، سعی میکردیم بر ساختار سخت مردسالارانه بدوی آن تاثیر بگذاریم و از دولت درخواست کنیم به ما برای در امان بودن از خشونت، مجوز خانههای امن و برای جلوگیری از بارداریهای ناخواسته به ما وسایل پیشگیری از بارداری بدهد”.
آنها نوشته اند که منبعد نه سوژه که عنصر تداوم تغییر و فعال انقلاب به نفع تامین حقوقِ زنان خواهند بود. اینکه خیزش اخیر به کجا منتهی میشود مورد بحث بیانیه نیست. تنها در آن آمده است که زنان بلوچ به یکباره و با هیجان و انرژی وصفنشدنی همراه با سایر خواهرانشان در سراسر ایران زن، زندگی، آزادی را نه فقط برای خود که برای زندگی همه مردم خود نیز طلب میکنند؛ زندگیای که هیچ سلطهای برنتابد و هرگونه ولایت پدر، برادر، طایفه، دین و دولت بر بدن و زندگی و رهایی خود را نفی کند.
بیانیه زنان بلوچ در پیوستن زنان پیشرو به جنبش زن زندگی آزادی نمایانگر این واقعیت می باشد که خیزش اخیر تحرک و امیدهای زیادی در میان بی حقوق ترین و در همانحال زنان معترض ایجاد کرده است. سیستان و بلوچستان همچون کردستان آگاهانه و جنایتکارانه به لحاظ اقتصادی عقب نگه داشته شده است. این عقب افتادگی در یک رژیم زن ستیز، نظیر جمهوری اسلامی، بیشترین بی حقوقی و فشار را بر زنان بلوچ تحمیل کرده است. آن میزان از بیحقوقی که توسط سنت و عادات ناشی از مذهب به زنان تحمیل شده بعد از این خیزش انقلابی دچار تغییراتی خواهد شد، اما رفع ستم دولتی مستلزم برانداختن جمهوری اسلامی است که هدف خیزش کنونی میباشد.