دور تازه اعتراض‌های ضد دولتی در عراق از شامگاه پنج‌شنبه ٢ آبانماه در چند منطقه مختلف بغداد، از جمله در “منطقه سبز” و اطراف میدان تحریر آغاز شد. بنا بە گزارشات مختلف منتشر شدە روز بعد، جمعە ٣آبان ماه ١٣٩٨ برابر با ٢٥ اکتبر ٢٠١٩ این اعتراضات بە اوج خود رسید . در این روز تظاهرات گستردە مردمی علیە فساد اداری و حکومتی ، بیکاری ، گرانی ، وجود میلیشیای وابستە بە احزاب مختلف مذهبی ، نبود امنیت جانی ، دخالت و حضور دولت های بیگانە در امور داخلی عراق ، از جملە جمهوری اسلامی حاکم بر ایران در شهرهای مختلف این کشور برگزار گردید. در این روز شهرهای مختلف عراق از جملە بغداد ، ناصریە ، دیوانیە ، عماره، نجف ، کربلا، سماوە ، نصیریە و چندین شهر دیگر شاهد تجمعات مردمی بودند. تظاهرات اعتراضی ناراضیان کە جدا از دلایل بیان شدە ، ریشە در فاصلە عمیق تودەهای ستمدیدە با حاکمان فاسد و سرکوبگر دارد ، در اکثر شهرها از جملە بغداد پایتخت توسط پلیس و نیروهای امنیتی بە درگیری و خشونت کشیدە شد. طبق آمارهای منتشر شدە از منابع بیمارستانی حداقل ٤٠ تن با آتش مستقیم نظامیان کشتە شدە و بیش از ٢٣٠٠ تظاهر کنندە ناراضی دیگر مجروح شدەاند. منابع حکومتی اعلام کردەاند کە دست کم ١٠٠ تن از مأموران پلیس نیز در درگیری‌ها روز جمعە مجروح شده‌اند. مقام‌های رسمی دولت عراق قبلآ اعلام کردە بودند در دور جدید تظاهرات در این کشور که از اول ماه اکتبر آغاز شده بودند تا روز جمعە ٢٥ اکتبر بیش از ۱۵۷ نفر کشته و ۶ هزار نفر مجروح شده‌اند.
شهروندان عراقی در تجمعات روز جمعە به ساختمان‌های حکومتی ، دفاتر احزاب و همچنین دفاتر محلی گروه‌های شبه‌نظامی، به ویژه گروه‌های نزدیک به حکومت اسلامی حاکم برایران از جملە “عصائب اهل حق ” و مقرات وابستە “نوری المالکی” یورش بردە و بیش از ٥٠ مکان ها این احزاب و افراد را بە آتش کشیدەاند.
طبق گفتە شاهدان عینی و بە گزارش برخی از خبرگزاریها ، تعداد چشمگیری از اعضای مسلح نیروهای عراقی متحد ایران و برخی از اعضا سپاە پاسداران و بسیج ایران در درگیری‌های خشونت‌بار ماە جاری در عراق ، در سرکوب خونین معترضین نقش داشتە و شهروندان عراقی آنان را مسئولین و عوامل کشتار مردم ناراضی و معترض دانسته‌اند. همچنانکە در اعتراضات و نارضایتی های چند سال اخیر در ایران ، افراد وابستە بە گروەهای شیعە عراقی از جملە “حشدالشعبی” نقش فعال و سرکوبگرانەای داشتەاند. امروز شنبە ٢٦ اکتبر نیز در برخی از نقاط عراق اعتراضات ضد حکومتی آدامە داشتە و حداقل ٥ نفر جان خود را از دست دادە و عدەای نیز مجروح شدەاند . قرار بود امروز نشست پارلمان عراق جهت رسیدگی بە رویدادهای روز جمعە برگزار گردد، اما این نشست بە حدنصاب نرسید و برگزار نشد.
اکثریت نارضیان اعتراضات عراق را جوانان این کشور تشکیل می دهند. مطابق آمارها ٤٥درصد از جمعیت عراق را جوانان سنین ١٤ تا ٢٥سال تشکیل می دهند و عراق یکی جوان ترین بافت جمعیت منطقە را دارد کە اکثر این جوانان بیکارند . این در حالی است کشور عراق بر دریای نفت قرار گرفتە و چهارمین ذخایر بزرگ نفتی جهان را در اختیار دارد. این کشور اکنون روزانە بیش از ٣ میلیون و ٦٠٣هزار بشکە نفت صادر میکند و سومین صادر کنندە اصلی نفت در “اوپک” است . اما ۴۰ درصد مردم این کشور در فقر بسر می‌برند و از آب و برق و تحصیل و خدمات پزشکی و اجتماعی محروم می باشند. پول نفت این کشور نە صرف نیازمندیهای زیستی ، خوراکی ، آموزشی و درمانی مردم ، بلکە بە جیب مافیای حاکم ، احزاب مسلح وابستە بە دولت های همجوار و اشغالگر سرازیر می شود . در این کشور و از جملە در بخش کردستان آن ، برخی از چاههای نفت صادراتی حتی نە بە حکومت و احزاب ، بلکە در اختیار افراد و بویژە جنگ سالاران قرار دارد. طبق آمارهای جهانی عراق در صدر کشورهای فاسد جهان قرار دارد.
کشور عراق پس از سقوط رژیم فاشیست بعث و حاکم دیکتاتور آن “صدام حسین ” در سال ۲۰۰۳ میلادی توسط ایالات متحده آمریکا و متحدینش ، وارد یک چرخه تکراری از نابسامانی ، بحران اقتصادی و سیاسی ، از هم پاشیدگی اجتماعی و جنگ داخلی شد. حاکمان برگماردە آمریکا(جی گارنر و پل برمر) کە طی دو دورە اقتدار این کشور را دست داشتند، در تشدید معضلات بیان شدە و تعمیق آنان نقش مهمی بازی کردند. تقسیم دورەای حاکمیت میان روسای حزب ، گروەهای مذهبی و قومی برای چندین دورە شیرازە جامعە مدنی در این کشور را از هم پاشید. از دیگر قدرت های اصلی درگیر در عراق و از عاملین اصلی تعمیق کشمکش های سیاسی ، نظامی و مذهبی این کشور ، رقیب دیرنە آن جمهوری اسلامی حاکم بر ایران است کە با فروپاشی صدام حسین امکان یکە تازی در این کشور را بە دست آورد. جمهوری اسلامی حاکم بر ایران ، از گرەهای شیعە عراقی کە سال ها در ایران مستقر و آنان را پروار کردە بود، بە نحو احسن در جهت منافع خود در این کشور و حتی کشورهای همجوار استفادە نمود و “صدور انقلاب اسلامی” با اتکا بە آنان را در چند کشور منطقە عملی نمود. جمهوری اسلامی ایران از عاملین اصلی فقر و سیاە روزی مردم عراق و از مسببین اصلی رواج و گسترش فساد حکومتی و حزبی در این کشور است . قانون اساسی این کشور کە بر اساس شریعت اسلام تدوین شدە است(مصوب سال ۲۰۰۶میلادی) و طرفدارن شیعە وابستە بە جمهوری اسلامی نقش اساسی در نوشتن و تصویب آن داشتند ، بر تعمیق شکاف‌های دینی و قومی در این کشور و نهادینه کردن آن تاثیر ویژەای داشتە و دارد. اشغال عراق توسط سربازان آمریکا از یک سو و حضور فعال نظامی، مالی و انسانی جمهوری اسلامی در این کشور از سوی دیگر ، از هم پاشیدن شیرازە زندگی مدنی ، همراە با تشدید جنگ های مذهبی و قومی ، بویژە مابین اکثریت شیعە این کشور و اقلیت سنی را بە همراە داشت . از بدو تآسیس عراق در سال ١٩٢٠ تا سقوط صدام حسین در سال ،٢٠٠٣ بە مدت ٧٣سال اقلیت سنی حاکم بر سرنوشت این کشور بودند. بە قدرت رسیدن جریان شیعە کە با انتقام آنان از سنی ها خلع قدرت شدە در جنگ و ویرانی مناطق سنی نشین و بویژی تسلیم “موصل” دومین شهر بزرگ عراق بە جریان افراطی و جنایتکار سنی “داعش” کە بسیاری آنرا اگاهانە توسط دولت “نوری الملکی” نخست وزیر وقت عراق ارزیابی میکنند ، آنچنان بذر نفرت و خصومت را در این کشور کاشت و کشتارهای کە بە دنبال داشت بە این زودیهای مرهمی برای زخمهای بە شدت عفونی قومی و مذهبی پیدا نخواهد شد.
وضعیت کنونی عراق ، از هم پاشی جامعە مدنی ، بالا دستی گروەهای میلیشای وابستە بە احزاب و کشورهای منطقە ، فساد گستردە مالی و حکومتی بعد از فروپاشی سیستم دیکتاتوری در این کشور در غیاب دخالت اگاهانە و سازمانیافتە تودەهای مردم و با دخالت قدرت های جهانی و منطقەای در رویدادهای این کشور و بە حاشیە راندن کارگران ، مردم تحت ستم و جریان چپ و سکولار این جامعە همراە شد . غیبت چپ در رویدادهای دور اخیر ، عدم وجود الترناتیو مترقی و سوسیالیستی ، زمینە ساز دخالت روزانە گروەهای اسلامی و مراجع ارتجاعی مذهبی در سیر حوادث این کشور شدە است . کاهش نفوذ رهبران مذهبی از “مقتدا صدر” تا “علی سیستانی” مرجع بالای شیعیان ، صدور فرمان های آنان و کم توجهی تظاهر کنندگان نسبت بە قبل بە این فرمانها ،حاکی از کاهش نفوذ آنان در صحنە سیاسی عراق همراه با دیگر حاکمان این کشور است . اما در نبردهای خیابانی و تعارضات رودررو برای تعیین تکلیف سیاسی، طبقات اجتماعی و گرایشات متضاد سیاسی منتظر طرف مقابل جهت اجرای طرح و برنامەهای همدیگر نخواهند ماند ، بلکە در چنین شرایط حساس و تعیین کنندەای تودەهای سرگردان بە دنبال گرایش و رهبری فی الحال موجود بە حرکت درخواهند آمد. در چنین شرایطی است کە نیروی مترقی ، مبارز، سکولار و چپ باید و لازم است میخ خود را بر تحولات بکوبند و مسیر رویدادها را بە نفع اکثریت جامعە یعنی کارگران و محرومان تغییر دهد. این اقدام هم تنها از کانال دخالت مستقیم در رویدادها ، دادن سمت و سو بە آنها و ایجاد سازمان و تشکیلات رهبری کنندە با خواست و مطالبات انقلابی و تودەگیر شدن آنها در متن لحظە بە لحظە رویدادها است. حضور کم رنگ و بسیار محدود زنان در اعتراضات عراق ، نشانەای بر بالادستی جریانات مذهبی و عقب ماندە ، یا خودبخودی بودن این اعتراضات است و دلیل دیگری بر عدم حضور فعال جریان چپ و سوسیالیستی در این رویدادها است.
رویدادهای کنونی عراق ، لبنان ، مصر و کشورهای مشابە ، ادامە حرکت بە نتیجە نرسیدە موسوم به “بهار عربی” است کە بە پاییز حزن انگیز این رویدادها تبدیل شد. این رویدادها علیە سیستم های سیاسی مستبد ، فساد گستردە حکومتی و اداری ، فقر ، بیکاری ، محرومیت های عظیم اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی برپا گردید و علی رغم بە زیر کشیدن چندین دیکتاتور مستبد از مسند قدرت ، اما در نیمە را متوقف یا بە انحراف کشاندە شدند. مضافآ کشورهای خاورمیانە و دیگر مناطق نفت خیز استبداد زدە، پمپ بنزین ارزان قیمت برای کشورهای امپریالیستی هستند کە با بە جان هم انداختن گروهای اتنیکی ، ملی ، مذهبی و قومی ، سالها است این مناطق را بە میدان نبرد بە منظور فروش سلاح های مدرن از انبارهای فروش اسلحە خود تبدیل کردەاند. آنچە امروز در خاورمیانە و کشورهای استبداد زدە از جملە در ایران تحت حاکمیت جمهوری اسلامی می گذرد سرنوشت محتوم ساکنین این کشورها نیست. پایان دادن بە وضع موجود ، چیرگی بر پراکندگی در صفوف نیروهای انقلابی و مردمی ، بە نتیجە رسیدن زحمت و فداکاری هر روزە مردم بە پا خواستە ، از جملە خونهای بە زمین ریختە شدە ، کوتاه کردن دست قدرت های امپریالیستی و جریانات ارتجاعی و اسلامی ، بە سرآنجام رساندن مبارزە با فساد و فقر و دیگر معضلات اجتماعی حاصل از نظام سرمایە سالار ، در گروە اگاهی ، اتحاد ، سازمانیابی و رهبری جریان چپ و سوسیالیست جامعە است. امری کە آسان نیست ، اما شدنی و کار و زحمت میخواهد . استین ها را بالا بزنیم .
شنبە ٢٦ اکتبر ٢٠١٩