درست در چنین روزی در 34 سال پیش ، در ساعت 11. 35 دقیقه صبح ، چند هواپیمای بمب افکن رژیم بعث عراق تحت رهبری صدام حسین ، بر روی ٱسمان شهر کوچک حلبجە در کردستان می چرخیدند ، و اولین بمب های شمیایی خود را بر سر کودکان ، زنان ، مردان ، جوانان ، پیران ، بر سر شهر فرو ریختند .
در همان ساعات اولیە ٱن روز شوم بیش از پنج هزار نفر از مردم شهر جان سپردند ، زحمی شدند و مسموم گردیدند .
حلبجە بە هیروشیمای کردستان و خاورمیانە تبدیل گشت ، و زخمی خونین بر چهرە شهر هلبجە ، بر چهرە مردم کردستان نهاد .
حکومت بعث جنایات بسیاری علیه مردم عراق انجام داد ، بویژه در کردستان و در طی عملیات بدنام انفال هزاران نفر را به جوخه های اعدام سپرد و در گورهای دسته جمعی در مرکز عراق دفن نمود، شهرها و چند هزار روستا را ویران و مردم را با درندگی بسیار در اردوگاههای اجباری که بیشتر به پادگانی نظامی شبیه بود سکنی داد .
صدام حسین و حکومت بعث عراق در شرایطی جنایات بشری علیه مردم کردستان انجام می داد که دو ابر قدرت انزمان ، اتحاد جماهیر شوروی سابق و ایالات متحده امریکا روابط سیاسی ، تجاری و حتی فرهنگی زیادی با حکومت بعث داشتند .
در جریان جنگ علیه مردم کردستان و جنگ ایران و عراق حکومت صدام حسین را در ازای دلارهای نفتی عراق تا بن دندان با تمامی سلاحهای ممکن مسلح کردند .
کشورها و شرکت های غربی که دم از دموکراسی و حقوق بشر می زدند ، در مسلح کردن صدام حسین و حکومت بعث عراق به سلاحهای شمیایی و کشتار جمعی شرکت داشتند و بدون همکاری آنها و سکوت بعدی آنها در مقابل استفاده از سلاح شمیایی جنایات حلبجه امکان پذیر نبود .
حلبجە ٱباد و سر سبز است امروز ، هم چنانکە گورستانهای شهر هم ٱباد و یاد آور ساعت یازدە و سی و پنج دقیقه صبح 34 سال پیش در کردستان است .
در جریان بمباران شیمیایی حلبجه آنچه که جامعه جهانی نامیده می شود در مقابل جنایات صدام حسین و بمباران شمیایی یک شهر با همه ساکنین آن سکوت کردند . حتی در سالها و دهه های بعد از این جنایات تحقیقی واقعی علیه حکومت ها و شرکت های که در راه اندازی بمب شیمیایی به حکومت بعث کمک کردند سکوت کرده و اسناد انرا پنهان نمودند .
امروز و بعد از جان باختن تمامی جمعیت پنج هزار نفری شهر حلبجه در کردستان و در سی و چهار سال پیش ، کشورهای جامعه عرب ، حامیان صدام حسین در غرب و شرکت های غربی اسناد همکاری خود با حکومت بعث را پنهان کرده و حتی در سطح میدیایی از آن صحبت نمی کنند .
پرندگان و جانورانی کە در بمباران شمیایی حلبجە خفە شدند و مردند ، گور و نشانی ندارند ، ولی شاید امروز کبک های خوشخوان برای پرندگان و جانورانی کە همراە پنج هزار انسان قربانی بمباران شمیایی قرار گرفتند ، ٱوازی غمگنانە بخوانند .
ساعت یازدە و سی و پنج دقیقە چنین روزی در سی و چهار سال پیش در تاریخ جنایات جنگی جاودان خواهد ماند ، مردم حلبجە و کردستان شهر را دوبارە ٱباد کردند ، و صدام حسین و حکومت بعث در گور پوسیدند.
این روزها هم چنین سالگرد جانباختن پیشمرگان گردان شوان یکی از گردان های رزمنده کومەله است. این واحد از پیشمرگان کومەله هنگام وقوع حمله به منطقه حلبچه در روستای مرزی بیاره در حال استراحت بودند و با شروع حمله به منظور خروج از منطقه جنگی روستا را ترک و مسیری را به سوی پشت جبهه انتخاب کردند. اما در این مسیر با دو مشکل اساسی روبرو شدند، نخست گازهای سمی پراکنده شده در فضای منطقه بر آنان نیز اثر کرده و توان تحرک آنان را به شدت پائین آورده بود و دوم پُلی که می‌توانست راه عقب‌نشینی آنان به سوی پشت جبهه باشد، به کنترل نیروهای رژیم ایران درآمده و تخریب شده بود. پیشمرگان گردان شوان راهی جز عقب‌نشینی به سوی دریاچه سیروان برایشان باقی نمانده بود، جایی که نیروهای کمکی کومەله در آن سوی دریاچه انتظار آنها را می‌کشیدند. تلاش نیروهای کمکی برای فرستادن قایق‌های نجات به نتیجه نرسید و چند تن نیز در این راه جانباختند. در چنین وضعیتی بود که گردان شوان در نیزارهای کنار دریاچه با نیروهای رژیم درگیر شد و پیشمرگان خسته و زخمی در یک نبرد سخت و نابرابر تا آخرین گلولەهای خود جنگیدند، تعداد جانباختگان این حادثه 69 تن بودند که 11 تن از آنان مدتی بعد از آنکه به اسارات در آمدند، پس از تحمل شکنجەهای فراوان در زندان رژیم اسلامی اعدام شدند.
در 34 مین سالگرد بمباران شیمیایی حلبچه و جانباختن پیشمرگان گردان شوان و هزاران نفر از مردم شهر و منطقه حلبچه به یاد و خاطره آنان درود می‌فرستیم. به امید روزی که جنگ و ناامنی، شکنجه و زندان، فقر و نابرابری که نظام سرمایه‌داری مسبب و عامل بقای آن است جای خود را به صلح و آزادی و رفاه و برابری انسان‌ها، که آرمان رفقای جانباخته گردان شوان بود، بدهد.