اخبار رسیده از کشورهای اروپائی حاکی است که روز به روز بر تعداد تیم های بین المللیِ فوتبال که با پوشیدن پیراهن هایی که روی آنها به نقض حقوق بشر در قطر اشاره شده و به میزبانی قطر در جام جهانی 2022 اعتراض می کنند، افزوده می شود.پس از تیم ملی نروژ و تیم ملی آلمان، تیم ملی هلند نیز با تی شرت های اعتراضی در زمین حاضر شدند. بازیکنان تیم ملی دانمارک نیز با حضور در زمین بازی با تی‌شرت‌های اعتراضی، به ابتکاری پیوستند که از چند روز پیش در استادیوم‌های اروپایی، محل برگزاری مسابقات مقدماتی جام جهانی برگزار میشود.
اعتراض به نقض حقوق کارگران در جریان ساخت ورزشگاه‌هایی که قرار است حدود یک سال و نیم دیگر میزبان بزرگترین رویداد فوتبال جهان باشد، اشکال جدیدی به خود می گیرد. در آلمان در نظرسنجی که توسط مجله اِشپیگل برگزار شد، 68 درصد از شرکت کنندگان به بایکوت جام جهانی 2022 به میزبانی قطر رای دادند و گزینه هایی را انتخاب کردند که می گفت بایکوت جام جهانی تصمیمی کاملا درست و یا کمابیش درست است.83 درصد از رای دهندگان نیز معتقد بودند که برگزاری جام جهانی در قطر به کل اشتباه است. به دنبال حرکت اعتراضی در میدان، تیم های ملی فوتبال آلمان و نروژ بطور رسمی خواهان رسیدگی به حقوق کارگرانی که در ساخت ورزشگاه های جام جهانی ۲۰۲۲ قطر جان خود را از دست داده اند شدند. کمیته ای توسط اتحادیه فوتبال نروژ تشکیل شده است تا بررسی کند این کشور باید چه واکنشی در قبال مسئله زیر پا گذاشتن حقوق بشر در قطر داشته باشد.
همزمان با افزایش حرکت‌های اعتراضیِ تیم‌های ملی فوتبال اروپا در خصوص شرایطی غیر انسانی کارگرانی که در پروژه ساخت ورزشگاهها کار می کنند، این پرسش در رسانه‌های اروپا نیز مطرح شده که آیا باید مسابقات قطر را سرانجام تحریم کرد یا خیر؟
حکومت قطر متهم است که کارگران را در شرایط زندگی اسفبار نگاه‌داشته و آنها را وادار به کار در وضعیت خطرناک کرده است.
مدتها است که گزارشهای تکان دهنده ای از حال و روز کارگران مهاجر در عربستان و کشورهای حاشیه خلیج منتشر می شود. کارگران مهاجر در این کشورها به شدیدترین شکل استثمار می شوند و از کمترین حقی برای اعتراض کردن برخوردار نیستند. آنها به دلیل بیکاری و فقر شدید در کشورهایشان به وسیله شرکت های پیمانکاری به این منطقه آورده می شوند و پاسپورتهایشان به گروگان گرفته می شود. آنها ناچارند تا جان در بدن دارند کار کنند و تنها حقی که دارند این است که بخشی از درآمدشان را برای خانواده هایشان بفرستند.
از هنگامیکه 11 سال پیش کشور قطر در رقابت با دیگر کشورها برای برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال 2022 پیروز شد، هم شمار کارگران مهاجر افزایش یافته است و هم شرایط دشوارتری بر آنها تحمیل شده است. به گزارش روزنامه “گاردین”، حدود ۶ هزار و ۵۰۰ کارگر مهاجر که از اهالی کشورهای هند، پاکستان، نپال، فیلیپین و سریلانکا بوده‌اند در فاصله زمانی ۱۰ساله که در کشور قطر اشتغال داشته‌اند، جان خود را از دست داده‌اند. از این تاریخ تا به امروز، به طور میانگین هر هفته ۱۲ کارگر جان خود را از دست داده‌اند. اگرچه میانگین مرگ ۱۲ کارگر در هر هفته بسیار نگران‌کننده است، اما به طور یقین، آمار مرگ و میر کارگران مهاجر به مراتب بیشتر از این است.
جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ در قطر برگزار میشود. قطر با بهره‌گیری از نیروی کار ارزانِ بیش از یک و نیم میلیون کارگر مهاجر، به سرعت دست اندرکار ساخت و ساز استادیوم‌های ورزشی است. امیرنشین قطر ۲ میلیون و پانصد هزار نفر جمعیت دارد که نزدیک به دو میلیون نفر آن را کارگران مهاجر تشکیل می دهند. این کارگران عمدتا از کشورهای هندوستان، پاکستان، نپال و بنگلادش و چند کشور آفریقائی آمده اند. مطابق قوانین قطر، کارگران خود نمی توانند مستقیما برای کارکردن در این کشور ویزا دریافت کنند. هر کارگری به کفیل یا ضامن احتیاج دارد. کارِ کفالت هم بوسیله شرکتهای واسطه انجام میگیرد. بخشی از دستمزد کارگران را این شرکتها دریافت می دارند. کارگران حق تغییر شغل و یا بدون اجازه کارفرما حق خروج از کشور را ندارند. گذرنامه های آنها در بدو ورود به گرو گرفته میشود. دستمزد متوسط ماهانه کارگران در قطر ۲۷۵ دلار است. دستمزد کارگرانی که به عنوان خدمتکار در نزد خانواده های قطری مشغول به کار می شوند، از این مبلغ هم کمتر است. بیشتر کارگران خارجی در قطر فاقد قرارداد کتبی استخدام هستند و در این باره فقط به توافق شفاهی اکتفا می شود. اگر شرایط دشوار کار، طولانی بودن ساعات کار، دستمزد ناچیز، خشونت کارفرما، کار اجباری، خوابگاههای پر جمعیت و فاقد کمترین امکانات بهداشتی را به این تصویر اضافه کنیم، این کارگران را میتوان بردگان عصر سرمایه داری، به معنای دقیق کلمه نامید. درست است که این امیرنشین بر دریائی از نفت قرار دارد، اما آنچه که چشم سرمایه گذاران خارجی را خیره کرده است، اساسا کار ارزانی است که بدون بهرمندی از کوچکترین حمایت قانونی در این منطقه وجود دارد. کارگرانی که حق اعتراض و اعتصاب ندارند. کارگرانی که از حق داشتن تشکل محروم هستند.
در چنین شرایطی کارگران خارجی در قطر و دیگر کشورهای حاشیه خلیج به پشتیبانی وجدانهای بیدار در سطح جهانی نیاز دارند. کاری که ستاره های فوتبال آغاز کرده اند، حرکت نمادینِ با ارزشی است که چشم جهانیان را بر روی آنچه که در ورای ظاهرِ پر زرق و برق و فریبنده کشورهای حاشیه خلیج می گذرد، باز می کند. این بیعدالتی و این فاصله وحشتناکِ بین فقر و ثروت، وجدان انسانیت را می آزارد و باید ریشه کن شود.