مروز چهارشنبه 16 مرداد، سالگرد یک روز تاریخی در جنبش انقلابی مردم کردستان است. روزیکی مردم کردستان در اعتراض به جنایات جمهوری اسلامی یکپارچه و متحدانه به فراخوان کومه له دست به یک اعتصاب عمومی شکوهمند، یک قدرت نمائی کوبنده، زدند و به همگان نشان دادند که علیرغم فروکش مبارزه مسلحانه، جنبش انقلابی کردستان زنده است و به پیکار خود برای تامین اهداف حق طلبانه اش ادامه می دهد. اما این روز تاریخی بر چه زمینه شکل گرفت و چگونه تدارک دیده شد؟
غروب روز 18 تیرماه سال 1384 مامورین جمهوری اسلامی یکی از جوانان مبارزان شهر مهاباد به نام “کمال اسفرام” معروف به “شوانه سید قادری” را به قصد دستگیری دنبال کردند. آنان پس از ناتوانی در دستگیری “شوانه” وی را به رگبار گلوله بستند و زخمی كردند. دژخیمان این جوان زخمی را شکنجه دادند، او را کشتند و جنازه مثله شده اش را با بی احترامی به خانواده اش تحویل دادند. قصد آنان از این عمل ددمنشانه، مرعوب ساختن مردم بود، اما مردم مبازر شهر مهاباد نه تنها مرعوب نشدند بلکه به محض مطلع شدن از این جنایت مامورین رژیم، دسته جمعی در مقابل منزل این جوان مبارز تجمع کردند، با خانواده وی همدردی کردند و نفرت خود از رژیم را نشان دادند. روزهای 19 و 20 تیرماه مردم معترض مهاباد و به ویژه زنان و مردان جوان با تظاهرات خیابانی و سردادن شعارهای ضد رژیمی به سرکوبگران نشان دادند که اعمال جنایتکارانه آنان بی جواب نخواهد ماند. روز 21 تیرماه تظاهرات دامنه وسیع تری به خود گرفت و یورش نیروهای سرکوبگر رژیم با مقاومت و مقابله رزمندگان شهر مهاباد مواجه گردید. نیروهای رژیم از زمین و هوا مردم را مورد یورش قرار دادند. مردم مبارز مهاباد با آنان به مقابله برخواستند و در این در گیری 50 نفر از تظاهرکنندگان دستگیر شدند. روز 22 تیر ماه اهالی مهاباد برای نشان دادن خشم و نفرت نسبت به رفتار خشونت آمیز ماموران و میلیتاریزه کردن شهر ضمن ادامه تظاهرات خود، مغازه ها را بستند و مراکز کار را تعطیل کردند. در ادامه تظاهرات، رویارویی بی باکانه و اعتراضات توده ای مردم مهاباد، تظاهرات و اعتراضات علیه جمهوری اسلامی به دیگر شهرهای کردستان سرایت کرد. مردم مبارز و جوانان انقلابی در شهرهای اشنویه، پیرانشهر، بانه، سقز، سردشت، مریوان، سنندج، دیواندره و بوکان به تظاهرات و اعتراضات پیوستند و با محکوم کردن اقدامات سرکوبگرانه رژیم، خواهان تحقق خواست های خود شدند که عبارت بود از: معرفی و مجازات آمران و عاملان جنایات اخیر، آزادی فوری دستگیر شدگان و توقف کشتار در کردستان.
مقامات جمهوری اسلامی در پاسخ به مطالبات حق طلبانه مردم، نیروهای سرکوبگر و به شدت تقویت شده اشان را به جان مردم انداختند.
این مبارزات گرچه مطالبات روشن داشت، اما به طور پراکنده در شهرهای مختلف کردستان پیش می رفت و جنگ و گریز خیابانی به حرکاتی پر تلفات تبدیل شده بود. در شهر سقز افراد مسلح رژیم بر روی مردم تظاهركننده آتش گشودند، عده ای جان باختند و شمار زیادی زخمی شدند. لحظه ای فرا رسیده بود که می بایست قدرت مردم مبارز در یک حرکت سازمانیافته و هماهنگ به دشمن نشان داده شود. کومه له (سازمان کردستان حزب کمونیست ایران)، در اعتراض به رفتار وحشیانه رژیم روز 16 مرداد 1384 را بعنوان روز اعتصاب عمومی در سراسر کردستان اعلام کرد. فراخوان کومه له طی اطلاعیه ای در روز 11 مرداد به اطلاع عموم رسید. در اطلاعیه پس از اشاره ای کوتاه به چند هفته کشمکش پر از مبارزه قهرمانانه مردم کردستان در مقابل سرکوبگران جمهوری اسلامی، خواست های مردم به صورت زیر جمع بندی شده بود:
معرفی و مجازات آمران و عاملان جنایات اخیر در شهر مهاباد و دیگر شهرهای کردستان.
_ آزادی فوری و بدون قید و شرط همه دستگیر شدگان.
_ عادی کردن فضای شهرها و بازگرداندن نیروهای سرکوبگر به مراکز خویش.
_ به رسمیت شناختن حقوق مردم برای تظاهرات در جهت تحقق خواست های مذکور.
با پخش فراخوان كومه له، فعالین و پیشروان کارگری و جوانان و پیشروان سایر جنبش های اجتماعی در کردستان در جهت آماده سازی برای به پیروزی رساندن اعتصاب عمومی دست به کار شدند، همزمان نیروهای رژیم برای ممانعت از تحقق این اعتصاب عمومی اقدامات تهدیدآمیز و پیشگیرانه خود را آغاز كردند و سازمان های سیاسی مخالف نیز از هیچ اقدام محلی برای جلوگیری از پیروزی اعتصاب کوتاهی نكردند. علیرغم همه این تمهیدات، روز 16 مرداد مردم مبارز کردستان با بستن مغازه ها، کارگاهها و تعطیل ساختن ادارات، مدارس و سایر مراکز کار، کردستان را به اعتصاب عمومی کشاندند. مردم معترض در شهرهای مهاباد، سقز، بوکان، سنندج، اشنویه، پیرانشهر، بانه، سردشت، ربط، مریوان، کامیاران و دیواندره و شهرها و مناطق روستایی دیگر كردستان به صورتی گسترده به اعتصاب پیوستند. در شهرهای نقده و ارومیه نیز بخش قابل توجهی از مردم شهر در اعتصاب عمومی شرکت نمودند.
این اعتصاب پیروز و شکوهمند به عنوان یک روز تاریخی در حیات سیاسی مردم مبارز کردستان ثبت گردید. این اعتصاب بار دیگر نشان داد علیرغم تمام جنایات و توطئه هایی که جمهوری اسلامی در کردستان مرتکب شده است، اراده مردم در مقابله با رژیم محکم تر و صفوف آنان متحدتر گشته است. پیروزی این اعتصاب در همانحال که ریشه در چند دهه مبارزه مالامال از فداکاری مردم داشت، درنتیجه یک ماه مبارزه پیگیرانه مبارزین شهر مهاباد و سایر شهرهای کردستان متحقق گردید.
رژیم که قدرت مبارزه متحدانه مردم را مشاهده کرده بود، روز بعد از اعتصاب عمومی، ریاکارانه هیئتی از اعضای مجلس اسلامی خود را روانه شهرهای کردستان کرد تا به اصطلاح از مردم دلجویی کنند. اعضای هیئت مذبور با یاوه گوئی های مقامات رسمی، نظیر امامان جمعه و فرمانداران شهرها، درصدد فریب مردم برآمدند بدون اینکه به خواست و مطالبات مردم توجه کنند، اما درس های اعتصاب عمومی به ذخیره پایان ناپذیر تجارب غنی مردم برای تداوم جنبش انقلابی کردستان افزوده شد.
با استفاده از این درس و تجربه غنی بود که یکبار دیگر مردم مبارز کردستان در اعتراض به اعدام فرزاد کمانگر و یارانش، اعتصاب شکوهمند ۲۳ اردیبهشت ماه سال 1389 را برپا داشتند. این سنت مبارزاتی ارزشمند، روز 21 شهریور 1397در یک اعتصاب عمومی قاطعانه، نیرومند و یکپارچه بازهم تکرار شد. در این روز مردم مردم سراسر مناطق کردنشین غرب ایران در اعتراض به اعدام جنایتکارانه رامین حسین پناهی، زانیار و لقمان مرادی و موشک باران مقر مرکزی حزب دموکرات کردستان، که در آن شماری از کادرهای رهبری و اعضا و پیشمرگان این حزب جان باخته بودند، با فراخوان احزاب سیاسی فعال در کردستان اعتصاب عمومی شکوهمند دیگری را برپا نمودند.
حركت مردمی 16 مرداد اولین اعتصاب عمومی و سراسری بود كه پس از 26 سال حاکمیت جمهوری اسلامی در كردستان در چنین مقیاس گسترده ای انجام می پذیرفت. این حرکت همراه با حرکتهای مشابه در سالهای 1389 و 1397 ، بخشی از تاریخ پر افتخار مبارزات مردم کردستان را ساخته اند. درسها و تجارب این مبارزات گسترده توده ای، پشتوانه پیروزی فردای جنبش انقلابی مردم کردستان اند.