صبح روز دوشنبه، ترمینال مسافری فرودگاه بین‌المللی کابل شاهد هجوم هزاران نفر به قصد فرار از کابل بود. اینها عمدتاً افرادی بودند که به دلیل همکاری با نیروهای آمریکا در خطر انتقام جوئی نیروهای طالبان قرار داشتند. بایدن قول داده بود که به حدود بیست هزار نفر از آنها ویزای ورود به آمریکا بدهد. سربازان آمریکایی در پی فروپاشی دولت افغانستان کنترل فرودگاه کابل را در دست گرفته‌اند تا شرایط را برای ترک دیپلمات‌ها و اتباع خارجی حاضر در افغانستان فراهم کنند. سربازان بر روی این مردم آتش گشودند و حداقل ده نفر درجا کشته شدند. دوربینهای تلویزیونی صحنه دلخراش مردمی را نشان میدادند که تلاش می کردند به هواپیمایِ نظامی آمریکا که در روی باند فرودگاه برای حرکت آماده می شد آویزان شوند. دوربینها تصویر حداقل دو نفر را که از آسمان به زمین پرتاب شدند، ثبت کرده اند.
به این مناسبت شبکه های اجتماعی دو صحنه را به دلیل تشابه حیرت انگیزشان در کنار همدیگر نشان دادند. اولی صحنه آخرین لحظات فرار نیروهای آمریکا از ویتنام در روز سی ام آوریل سال 1975 و دومی صحنه های روز دوشنبه هفدهم اوت 2021 در فرودگاه کابل.
در سال ۱۹۵۵ ایالات متحده آمریکا وارد جنگی خونین و جنایتکارانه در ویتنام شد و بیست سال بعد با پذیرش شکستی خفت بار از مردم کشوری کوچک و فقیر در جنوب شرق آسیا، با دادن پنجاه و هشت هزار کشته از نیروهای آمریکایی و کشتار بیش یک میلیون و صد هزار نفر از مردم مبارز و مقاوم ویتنام، ناچار به پذیرش شکست خود در جنگ شد. ویت کُنگ ها،( نیروهای جبهه آزادی بخش ویتنام) به رهبری حزب کمونیست ویتنام و “هوشی مین” از حمایت گسترده افکار عمومی در جهان برخوردار بودند. با گسترش نارضایتی در داخل خود آمریکا ، افزایش روز افزون شمار کشته شده ها و زخمی ها، بالا رفتن هزینه سرسام آور جنگ و منزوی و محکوم شدن در سطح جهانی، دولت آمریکا پس از بیست سال سراسیمه آخرین نیروهای خود را از سایگون بیرون برد .
در سال ۲۰۰۱ و بعد از حملات گروه تروریستی القاعده به ساختمانهای مرکز تجارت جهانی و پنتاگون، به فرمان جورج بوش، ارتش امریکا وارد جنگ با حکومت طالبان در افغانستان شد. نیروهای آمریکا و متحدینش در ناتو با صَرف میلیاردها دلار و کشته و زخمی کردن شمار بسیاری در افغانستان، درست بیست سال بعد از آن ناچار از تکرار سناریو سایگون شدند، اما این بار در شهر کابل .
بهانه آمریکا در جنگ ویتنام دفاع از حکومت پوشالی و متحد خود در ویتنام جنوبی ، جلوگیری از گسترش کمونیسم و به خطر افتادن منافع آمریکا در کشورهای چون ویتنام ، لائوس و کامبوج بود .همچنانکه در جنگ تجاوزگرانهِ آمریکا در ویتنام ارتش آمریکا نتوانست دولت دست نشانده خود را در آن کشور، با صَرف آن همه هزینه حفظ کند، دولت سرسپرده اش در افغانستان را نیز به همان سرنوشت دچار کرد.
مردمِ سخت کوش و مبارز ویتنام توانستند اتحادِ جنوب و شمال ویتنام را متحقق کنند و در حد توان خود کوشیدند کشور را که خرابه ای بیش نبود بازسازی نمایند. اما خروج آمریکا از افغانستان به قدرت گیری مجدد طالبان منجر شد. نیروئی که مورد نفرت جامعه جهانی است. رویدادی که میتواند این کشور را دهها سال به عقب ببرد .زنان، روزنامه نگاران، میدیای آزاد، اقلیت‌های ملی و مذهبی، تجدد و پیشرفت و آموزش و پرورش همگی قربانی برقراری مجدد قدرت طالبان خواهند بود. صدها هزار آواره جدید به جمعیت دو میلیون و نیم آواره افغانستانی اضافه خواهند شد و برای چندمین بار مردم محروم و ستم دیده افغانستان محکوم به تحمل تراژدی های انسانی بیشتری خواهند شد .
با آنکه حکومتهای فاسد و بی کفایت حامد کرزای و اشرف غنی نتوانستند آرزوهای مردم افغانستان را متحقق کنند و خود آنها بخشاً مسئول قدرت گیری طالبان هستند، با این حال روی کار آمدن طالبان، در نتیجه شکست نیروهای آمریکا در این کشور، یک خطر و تهدید جدی برای مردم منطقه و عاملی برای تقویت جریانات مرتجع اسلامی در کشورهای خاورمیانه است .
مردم ایران و کردستان که در چهار دهه گذشته طعم حکومت اسلامیِ ولایت فقیه شیعه را چشیده اند، می توانند تصور کنند که امارت اسلامی طالبان چه بلایی بر سر مردم افغانستان خواهد آورد .آمریکا و متحدین او در افغانستان، حکومت مرتجع پاکستان و باندهای فاسد حاکم در افغانستان مسئول اصلی پیروزی طالبان هستند.
اما بدون شک شادی و پایکوبی طالبان و شرکایش دیری نخواهد پایید و مردم مبارز افغانستان با تجارب بسیار بیشتر، با شناخت روشن تر از قدرتهای جهانی، بر ترس و ناامیدی خود غلبه خواهند کرد و زیر بار این شکست بزرگ که از سوی نیروهای داخلی و خارجی به آنها تحمیل شد، کمر راست خواهند کرد .