شمس الدین امانتی
صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷، دانش‌آموزان در حالی که مدارس را تعطیل کرده بودند، به سمت دانشگاه تهران حرکت کردند تا صدای اعتراض خود را به گوش همگان برسانند. این جوانان پر شور و انقلابی، گروه گروه، داخل دانشگاه شدند و به همراه دانشجویان و گروه‌های دیگری از مردم در زمین چمن دانشگاه تجمع اعتراضی برپا کردند.
ساعت یازده صبح مأموران امنیتی و پلیس رژیم پهلوی، ابتدا چند گلوله گاز اشک‌آور در میان این جمعیت خروشان پرتاب کردند، در این هنگام تیراندازی آغاز شد و ۵۶ نفر از دانش آموزان انقلابی و معترض به تمامیت رژیم پهلوی، جان باختند و صدها نفر از این جوانان و نوجوانان مبارز و آزادیخواه نیز زخمی شدند.
روز دوشنبه ۱۶بهمن ۱۳۵۷، جمعی از دانش آموزان مدارس تهران طی بیانیه‌ای اعلام کردندکه «ما روز شنبه سیزدهم آبان ۱۳۵۷، را به عنوان روز دانش آموز اعلام نموده و قصد داریم هر ساله با یاد جان باختگان جنبش دانش آموزی، در این روز بر وحدت و یکپارچگی خود بیفزاییم.
مبارزات دانش آموزان شهر سقز در خاطره ها ماندنى است.
اشاره به اين بخش از تأريخ مبارزاتى دانش آموزان شهر سقز براى باز گشايى مدارس در سال ۱۳۵۹، به مناسبت روز دانش آموز و ادامه اين سنت از مبارزه بعد از سه دهه که در جريان جنبش توده اى(يک سال گذشته در ايران) به وقوع پيوست بار ديگر نشان داد که شرکت فعال دانش آموزان و جوانان در پيشاپيش صفوف اين جنبش اعتراضى چشم گير بود.
– در شهر سقز و در روز ٧ آذر ۱۳۵۹، عده اى از دانش آموزان شهر سقز در جلو آموزش و پرورش جمع شدند تا با رئيس اين اداره در بارۀ باز کردن مدارس مذاکره کنند. دانش آموزان دو نفر را به عنوان نماينده از ميان خود انتخاب کردند در جريان مذاکره، رئيس آموزش و پرورش به آنها گفته بود شما بايد ٤ ستون بکشيد و نام دانش آموزان هوادار (کومه له، پيکار، دمکرات و چريک) را بنويسيد. اين گفته با مخالفت شديد دانش آموزان روبرو شد و جلسه اين روز بدون نتيجه به پايان رسيد.
– در تأریخ ٩ آذر ۱۳۵۹، قطعنامه اى از طرف دانش آموزان مبارز در جلو اداره آموزش و پرورش قرائت شد که مورد تأئيد اکثريت دانش آموزان قرار گرفت، در اين قطعنامه دانش آموزان خواستار باز گشایى مدارس شده بودند.
– در تأریخ ١١آذر ۱۳۵۹، دانش آموزان مبارز شهر سقز بار ديگر جلو آموزش و پرورش اجتماع کردند. پس از مدتى از طرف اداره آموزش و پرورش متن بزرگ نويسى شده اى را بدين شرح روى ديوار چسپانده بودند «در اين برهه از زمان که جوانان نوشکفتۀ انقلاب در جبه هاى غرب و در نبرد با عراق شهيد ميشوند … ما اين اعمال (کار دانش آموزان) را کار گروه هاى ضد خلقى دانسته و جواب خود را بدين شرح به دانش آموزان ميدهيم:
١ـ امتحان تجديدى از دانش آموزان راهنمائى گرفته نمى شود. ٢ـ دبيرستانها تا پاکسازى کامل باز نمى شود. ٣ـ مدارس روستا تا امنيت کامل يعنى استقرار ارتش، پاسدار و ساير قواى انتظامى در آنجاها گشوده نميشود.»
اينبار نيز دانش آموزان دو نماينده براى مذاکره با رئيس آموزش و پرورش انتخاب کردند، اما مأمورين مانع ورود آنها به اداره شدند. در اين هنگام معاون اداره و مسئولان ديگر از اداره خارج شده و بسوى سپاه پاسداران ميروند که در اين موقع دانش آموزان آنها را «هو» ميکنند.
پس از آن دانش آموزان بعنوان اعتراض شروع به تظاهرات کردند و با دادن شعارهایى از قبيل «باز گشائى مدارس خواست بر حق ماست»، به ميدان هه لو (عقاب) رفتند. در آنجا پاسداران و نيروهاى محلى وابسطه به رژيم اسلامى آنها را محاصره و شروع به تيراندازى کردند. پاسداران که از قبل کوچه ها را به کنترل خود در آورده بودند، توانستند از ميان ٥٠٠ نفر تظاهر کننده ١٠٤ نفر(٦٤ دختر و ٤٠ پسر) را دستگير نمايند. پاسداران و نيروهاى محلى دور تا دور دستگير شدگان را محاصره و آنها را به سپاه پاسداران بردند. دانش آموزان دستگير شده با روحيه اى عالى بدون آنکه کوچکترين تزلزلى از خود نشان بدهند در مورد دستگيرى شان به آنها اعتراض ميکردند. (به نقل از خبرنامه کومه له)
تثبيت اين همبستگى و دفاع دانش آموزان ساير مداس کردستان از خواست واقعى همکلاسى هايشان در سقز براى بازگشايى مدارس يکى از دست آوردهاى با ارزش ساختارى در جنبش انقلابى مردم کردسان محسوب خواهد شد.
سهیم شدن فعال در مبارزات روزانە و جاری معلمان، دانشجویان، دانش آموزان، همراە و همگام در اتحاد و همبستگی آگاهانه با مردم معترض و در رأس آنها طبقه کارگر آگاە و سازمانیافتە است که پروسه سرنگونی انقلابی رژیم جمهوری اسلامی را بر عهده دارند.
یاد و خاطره دانش آموزان جانباخته در پروسه مبارزه برعلیه رژیم ارتجاعی حاکم بر ایران، گرامی باد.
۴ / ۱۱ / ۲۰۲۱