شماری از خانوادههای دادخواه با فرارسیدن روزهای عزاداری محرم، در شبکههای اجتماعی اعلام کردند که در این ایام لباس سفید میپوشند، چرا که خود را عزادار فرزندان «شهید» خود میدانند.
در ویدیویی که از آمل منتشر شده است، اعضای گروه موسیقی یکی از هیاتهای عزاداری با لباسهای سفید بر مزار غزاله چلابی، از جانباختگان انقلاب ژینا حاضر شده و موسیقی «از خون جوانان وطن لاله دمیده» را اجرا میکنند. غزاله چلابی روز ۳۰ شهریور ۱۴۰۱، در جریان تجمع مبارزین معترض در برابر فرمانداری آمل، با شلیک گلولهای که از داخل فرمانداری شلیک شد، جان باخت.
مصطفی قیصری، برادر محسن قیصری، از جانباختگان اعتراضات در ایلام هم در صفحه اینستاگرام خود با انتشار ویدیویی از برادرش نوشته: «من عزادارم، نه عزای محرم و حسین. من به نشانه عزایم لباس سفید به تن میکنم.» کاملیا سجادیان، مادر محمد حسن ترکمان، از جانباختگان انقلاب ۱۴۰۱ در بابل هم در صفحه اینستاگرام خود نوشته: «سفیدپوش فریاد حقانیت و عدالت سرمیدهم. سفید میپوشم برای جلای روح بلند انسانیت، به حرمت فرزندم و دیگر فرزندان شهید این سرزمین.» احسان خزایی، برادر عرفان خزایی، از جانباختگان اعتراضات ۱۴۰۱ در شهریار هم در صفحه اینستاگرام خود نوشته: «من عزادارم، نه عزای محرم و حسین، من عزادار انسانهایی هستم که زندهاند، ولی نمی توانند زندگی کنند.»
در این دوره که دادخواهان در برابر عزاداری رژیمی عزاداری مردمی را برای گرامیداشت یاد و خاطره عزیزانی که در مبارزه با رژیم جمهوری اسلامی جانباخته اند، به عنوان بدیل قرار داده اند. خانواده های جانباختگان انقلاب بیش از گذشته از همدیگر دیدار کی کنند. ویدیوئی از حضور امیر شهیدی، پدر مهرشاد شهیدی از جانباختگان اعتراضات اخیر ایران منتشر شده است. او با حضور بر مزار سینا ملایری از دیگر جانباختگان اعتراضات ایران پدر او را در آغوش میگیرد. مهرشاد شهیدی متولد ۶ آبان ۱۳۸۱، به صورت حرفهای آشپزی و در یک کافه رستوران کار میکرد. او ۵ آبان ماه سال گذشته در اثر ضربات باتوم ماموران امنیتی در جریان اعتراضات در شهر اراک جانش را از دست داد. سینا ملایری، سی و چهار ساله در روز 30 مهر در اراک در نتیجه ضربات مزدوران جانباخت. کاربری نوشت:
“برای من محرم تنها و تنها یادآور چهره و نگاه محسن_محمدپور است. او در ۲۵ آبان ۱۳۹۸ در خرمشهر آنقدر از طرف ماموران باتوم خورد تا جانباخت.”
در همین روزهای محرم مداحی اعتراضی نیز وسعت گرفت. برای نمونه ویدئویی از یک مراسم نوحه خوانی در دزفول در شبکههای اجتماعی منتشر شده است که مداح در آن به صراحت از این که با وجود این همه مشکلات اقتصادی «اینها همه دغدغهشان حجاب است». انتقاد میکند. مداح دزفولی در ادامه اشاره میکند که مقامات حکومتی به فقر و اشک و آه کارگران، سفرههای بدون نان، پدران شرمنده و مادران پریشان توجه ندارند و در مقابل از بیتالمال» میدزدند.
این نوع از مداحی، که دهها سال است از شکل مداحی حکومتی فاصله گرفته، نماینده بخشی از شهروندان ناراضی ایران می باشد که هنوز باور مذهبی دارند. اکثر اینها پس از مشاهده تاثیرات ویرانگری که اسلام سیاسی بر جامعه گذاشته خواهان استقرار حکومتی سکولار هستند. مداحان مورد نظر آنها نیز با استعاره هائی که به کار میگیرند خامنه ای را یزید زمان میخوانند. بعضی از آنها در بخش هائی از نوحه خوانی ها جانباختگان انقلاب را ستوده و شمار قابل توجهی از جوانان را به طرف خود جلب کرده اند. روز چهارشنبه 4 مرداد مامورین امنیتی یکی از این مداحان معترض به نام حیدر قبادی در کرمانشاه را حین نوحه خوانی همراه با ضرب و شتم دستگیر کرده اند.
دادخواهان، که ابتکاراتی را در مقابل عزاداری های حکومتی به میدان آورده اند، بخشی از جنبش گسترده تر و رو به رشد دادخواهی هستند. این مبتکرین و بقیه دادخواهان جنبش دادخواهی را به صورت یکی از ارکان مهم انقلاب “زن، زندگی، آزادی” در آورده اند. سران رژیم که متوجه این جنبش ضد رژیمی، سکولار و دموکراسی خواه شده اند فشار بر خانواده های جانباختگان را افزایش داده اند. اما هر اقدام ضد انسانی کاربدستان بدلیل مقاومت ستودنی اعضای خانواده ها نتیجه عکس داده و عملا جنبش دادخواهی و لاجرم انقلاب ژینا را توانمند تر کرده است. مقاومت دادخواهان و بویژه مادران جانباختگان در حمایتی ریشه دارد که دهها میلیون از زنان و مردان کارگر و آزادیخواهان از آنها به عمل می آورند.