به دنبال تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه جمهوری اسلامی در روز جمعه گذشته، ارزش تومان در بازارهای ایران کاهش هر روزه داشته است. روز سه شنبه سوم تیرماه قیمت هر دلار آمریکایی مرز ۲۰هزار تومان را نیز پشت سر گذاشت که در تاریخ ایران بی سابقه بوده است. البته منابع غیر رسمی رقمی بالاتر از آنرا نیز ذکر کرده اند. حسن روحانی و ناصر همتی رئیس بانک مرکزی روز سه شنبه اظهار داشتند که افزایش قیمت ارز ریشه بنیادیی اقتصادی ندارد و تأثیرات آن در بازار را به تحریکات و عملیات روانی بین‌المللی نسبت دادند و گفتند که شوکهای وارده به بازار ارز گذرا خواهد بود، اما کارشناسان اقتصادی علت سقوط بیشتر ارزش تومان و روی آوری مردم ایران به خرید بیشتر ارزهای خارجی به ا دلیل نگرانی از احتمال تشدید تحریمهای آمریکا و سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی می دانند.
به دنبال تصویب قطعنامه شورای حکام که با اکثریت قاطعی از تصویب گذشت، سقوط بهای تومان در مقابل دیگر ارزها آغاز شد. روی آوری مردم به خرید دلار و یورو بدون اعتنا به اظهارات مقامات رژیم صورت گرفته است. اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی اظهار اطمینان کرده بود که تصویب چنین قطعنامه ای تأثیری بر تحولات اقتصادی ایران نخواهد داشت. جواد ظریف وزیر خارج و غریب آبادی نماینده جمهوری اسلامی در آژانس نیز قبلاً با تهدیدات توخالی گفته بودند که اگر چنین قطعنامه ای به تصویب برسد جمهوری اسلامی پاسخ مناسب و اقدام مقتضی خواهد کرد. در این قطعنامه شورای حکام از جمهوری اسلامی خواسته بی درنگ با آژانس همکاری کامل نماید و از بازدید کارشناسان آژانس انرژی اتمی از دوسایت جدید جلوگیری نکند. آژانس معتقد است که در آن سایتها تلاش برای تولید سلاحهای هسته ای از جانب رژیم انجام گرفته است.
از آنجا که قطعنامه شوای حکام توسط سه کشور اصلی اروپا یعنی آلمان، فرانسه و انگلستان تهیه شده است و در آن گفته شده “به نظر ما برچیده شدن تحریمهای تسلیحاتی پیامدهای اساسی برای امنیت و ثبات منطقه دارد.” نگرانی مردم ایران از بدتر شدن اوضاع اقتصادی بر اثر تشدید تحریمها بیشتر شده و این نگرانی در روی آوری مردم به تبدیل تومان به دلار و دیگر ارزهای معتبر بی مورد نیست. زیرا به دنبال آن روز سه شنبه سوم تیرماه آمریکا پیش نویس قطعنامه ای را در اختیار متحدان خود قرار داد که بر اساس آن از اعضای شورای امنیت خواسته تا زمان تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی را به طور نامحدود تمدید نمایند. علاوه برآن در همین راستا هفته گذشته دبیرکل سازمان ملل نیز در گزارشی تأیید کرد که موشکهای بکار برده شده برای حمله به تأسیسات نفتی عربستان، “منشأ ایرانی”داشته است.
مقامات جمهوری اسلامی در مقابل تشدید فشارهای بین‌المللی و تشدید تحریمها با تجاهل از اوضاع فلاکتبار معیشتی، بر ادامه سیاستهای تا کنونی تأکید می‌ورزند که اقتصاد ایران را به آستانه فروپاشی کشانده است. البته برای بسیاری از مسئولان و کارگزاران رژیم ادامه و تشدید تشنج فضای مناسبی برای سؤ استفاده و دزدی و اختلاس فراهم می‌سازد و از این نظر به نفعشان می باشد. قالیباف رئیس دزد و جنایتکار مجلس رژیم روز یک شنبه به دنبال تصویب قطعنامه آژانس در نشست مجلس اسلامی اعلام کرد که : ” سه کشور اروپایی دست کمی از آمریکا ندارند. اما مسئولان نظام اسلامی اتفاق نظر کامل دارند که مقاومت فعال یک گزینه راهبردی است.” واضح است که تداوم اِعمال این سیاستها موجب تشدید فقر و بیکاری و گرانی و گرسنگی روز افزون مردم شده است و بر معضلات اجتماعی نیز می افزاید.اما تداوم این سیاستها نشان می دهد که زندگی و معیشت توده های مردم کارگر و زحمتکش برای سران رژیم اهمیتی ندارد.
اما این اوضاع فلاکتبار اقتصادی و کاهش سقوط نرح تومان را نمی‌توان تنها ناشی از تحریمها و یا قطعنامه های خارجی دانست. بلکه عوامل دیگری از جمله بحران اقتصادی ساختاری سرمایه داری، کاهش قیمت نفت و افزایش جهش وار حجم نقدینگی در بازار و کاهش بی سابقه قدرت خرید مردم در کنار دزدی و اختلاسهای هزاران میلیادی و فساد نهادینه شده در کل سیستم حاکمیت نیز از دیگر عوامل اصلی و مؤثر دیگر در بروز چنین بحران های اقتصادی هستند. البته شیوع مرگبار ویروس کرونا در ایران نیز که رژیم برای آن اقدام مؤثری انجام نداده است، مزید بر علت شده است.
واقعیت این است که کفگیر اقتصاد رژیم به کف دیگ خورده است. صتدوق بین‌المللی پول با اشاره به کاهش ذخایر ارزی ایران در سال جاری پیش‌بینی کرده که در سال آینده نیز این ذخایر با افت مشابهی مواجه خواهد شد و به حدود ۶۵ میلیارد دلار خواهد رسید. به اعتراف عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه اینک حتی کره جنوبی نیز به تبعیت از آمریکا پولهای حاصل از فروش نفت را بلوکه کرده و به رژیم پس نمی دهد. در چنین شرایطی حسن روحانی در اوج ناامیدی در فکر آن است که از طریق تلاش برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات توسط رانت خواران و سرمایه داران که سهمی در آن دارند و تا کنون کمتر از نصف ارز حاصل از درآمد صادرات غیر نفتی برگشته است و یا از طریق فروش اوراق وحراج اموال و زمینهای دولتی بتواند افزایش نقدینگی را مهارکند و کشور را اداره نماید. این معنایی جز افلاس حاکمیت اسلامی ندارد. او در کمال بی شرمی از مردم کارگر و تهیدست جامعه می‌خواهد شرایط و مشکلات معیشتی را درک کنند. این معنایی جز تحمیل بار اصلی بحران اقتصادی بر دوش مردم کارگر و تهیدست جامعه و تحمیل فقر و گرسنگی به آنها ندارد.
اما در طی دو ماه گذشته مبارزات کارگران و دیگر اقشار زحمتکش علیه فقر و بیکاریی که رژیم به آنها تحمیل کرده گسترش چشمگیری داشته است. اعتصاب کارگران نیشکر هفت تپه وارد دهمین روز خود شده است. اعتصاب و تجمع کارگران راه آهن زاگروس،تجمع اعتراضی معلمان تهران،تجمع اعتراضی کاشی کاران اصفهان و دهها تجمع اعتراضی دیگر در جریان است. کارگران نخواهند گذاشت آب از گلوی حاکمان و کارفرمایان سرمایه پایین رود و حق خود را از آنان خواهند گرفت.