امروز هفتم آوریل، برابر با 18 فروردین، روز جهانی بهداشت و فرصتی است تا فاجعه بیماری کووید 19 و نقش نظام سرمایه داری و چند حکومتِ نمونه وار را به طور خیلی مختصر ارزیابی کنیم.
رسانه های دولتی چین روز نهم ژانویه 2020، برابر با نوزدهم دیماه 1398 ، اعلام کردند که ویروس کرونا توسط تیمی از متخصصان در شهر ووهان شناسایی شده است. این ویروس در دسامبر 2019 توسط یک دانشمند چینی شناسایی شده بود. ولی مقامات چین با تاخیر خبر آنرا به رسانه ها دادند. به همین جهت نام بیماری ناشی از این ویروس را کووید 19 گذاشتند.
این ویروس توسط یک تاجر قمیِ پوشاک از چین به ایران آورده و در بهمن ماه معلوم شد که او آنرا از طریق زیارتگاه اصلی شهر گسترش داده است. مقامات رژیم پس از اطلاع از مصیبتِ مذکور، خود و خانواده هایشان را قرنطینه کردند. اما به بهانه انتخابات مجلس که در دوم اسفند برگزار می شد، آنرا از مردم پنهان کردند. پس از انتخاباتِ بی رونقی که داشتند اخبار مرگ و میر ناشی از ابتلای به کووید 19 را به طور قطره چکانی در حالی پخش کردند که کادر های درمانیِ انساندوست ضمن معالجه فداکارانه بیماران، اخبار آنرا پخش کرده بودند. پس از اطلاع همگانی از کووید 19 بَدیل متخصصین و مردمِ آگاه این بود که بیمارستان ها به وسایل حفاظتی در مقابله با ویروس کرونا مجهز شوند؛ تمام مراکز کاریِ غیر ضروری بسته شده و کارگرانش بیمهِ بیکاری دریافت کنند؛ کارگران و مراکز کاری ضروری کاملا مجهز و ایمن گردند؛ شهر قم قرنطینه شود، تمام امکاکن زیارتی بسته شوند؛ مناسک مذهبی تعطیل گردند و اقداماتی نظیر آنها. اما بسته شدن مراکز کاری با منفعت صاحبان سرمایه و سپاهیان و آخوندهای مُسلط، بر اقتصاد ایران خوانایی نداشت، پس آن توصیه ها بایگانی شد. بستن زیارتگاههایی چون معصومه و رضا، که به عنوان شفابخش به مردم حَقنه شده بودند و تعطیلی مناسک خرافی برای ایت الله های دانه درشت، غیرقابل قبول بود و به چالش کشیده شد؛ مجهز کردن بیمارستان ها، کادر پزشکی و کارگران مراکز ضروری، از طرف اعضای کابینه روحانی با این استدلال رد شد که بودجه ندارند. آنجا هم که دولت با تاخیرِ زیاد و زیر فشار افکار عمومی اقداماتی ناقص و غیر پیوسته برای مقابله با ویروس را انجام داد با مقاومت های گوناگون مواجه شده و بدون تاثیر ماندند.جمهوری اسلامی به این شکل شهروندان زن، مرد و کودکان را با فاجعه ای روبرو کردند که شاهد آنیم. بر طبق خبرهای رسمی تا ششم فروردین، ۱۷ شهرستان قرمز و ۴۲ شهرستان نارنجی هستند و 62 هزار و 132 نفر جانباخته اند. اما از آنجایی که ارقام رسمی با اطلاعات سازمان جهانی بهداشت و تحقیق کنندگان مستقل تفاوت بسیار دارد توصیه شده تا ارقام رسمی دستگاههای رژیم ضربِ 5 گردد تا عدد واقعی قربانیان بدست آید.
ویروس کرونا وقتی شناسایی شد که سرمایه، بحرانی اقتصادیِ عمیقی را از سر میگذراند. ویروس یاد شده بحران را به درجات زیادی شدت بخشید. یکی از ابزار کارآ برای مقابله با ویروس کرونا قرنطینه بود. این وضعیت برای کارگرانی که بین مرگِ ناشی از گرسنگی و کووید 19 ناچار بودند یکی را انتخاب کنند فاجعه بار بود. زیرا آنان از روی اجبار بین قرنطینه و تداوم کار،ادامه دادن به کار و خطر مبتلا شدن به ویروس کرونا را انتخاب کردند. اقشار دیگر جامعه نیز، به جز بورژواها و صاحبان قدرت، لطمات شدیدی از این بلای جهانی و خانمانسوز دیده و تلفات دادند. کمتر بورژوا و کارفرمای صاحب نامی در میان قربانیان بودند زیرا بیشتر آنها با خانواده هایشان سوار هواپیمای شخصی به نقاطی پرواز کردند که ویروس به آنجا رخنه نکرده بود. آنها از همان جا و با استفاده از آخرین دستاوردهای تکنولوژی، کسب و کار خود را با استفاده از نیروی کار کارگران به پیش بردند و در همانحال از تریلیون ها دلار کمکِ دولتی در کشورهای توسعه یافته (نظیر کمک چهار تریلیون دلاری وزارت خزانه داری و فدرال رزرو در آمریکا)سهم بردند.
ویروس کرونا برای کارگران و مردم کم درآمد چون داس مرگ عمل کرد، اما برای صاحبان سرمایه و دولت هایشان تیغ دو دَم شد. ویروس کرونا در همانحال که ناتوانی نظام سرمایه داری در اداره جامعه را عیان نمود، سبب شد تا بخشی از صاحبان سرمایه پول پارو کنند. کلان سرمایه داران، بانکدارانِ بزرگ و ابرشرکت ها با استفاده از کمک های دولتی و شرکت های دارویی و بیمارستان های خصوصی از طریق فدا کردن تندرستی مردم میلیاردها دلار به سرمایه های قبلی خود افزودند. ابر شرکت هایی چون آمازون نیز، که به طریق آنلاین کار و معامله میکنند، با مایه گذاشتن از نیروی کار ارزان و تندرستیِ کارگران، میلیاردها دلار سود بردند.در ضمن کشتار بازنشستگان و معلولینِ مستمری بگیر توسط ویروس کرونا موجب شد تا دولت ها حقوق بازنشستگی و بودجه برای نگهداری جمعیت آسیب پذیر را به جیب بزنند.
حاتم بخشی دولت ها و تسهیلات شان برای تشدید استثمار کارگران در حالی انجام گرفت که آنها برای مقابله با ویروس کشنده مذکور حتی ماسک، الکل و بویژه دستگاه تنفس مصنوعی کافی نداشتند. آنها که تجربه ویروس های “سارس “و “اِبولا” را داشتند از خرید و ذخیره کردن چند میلیون دستگاه تنفس برای روزهای این چنینی خودداری کرده بودند، در حالیکه به طور مداوم و برای دهها سال سلاح، مهمات و تجهیزات جنگی ذخیره کرده و میکنند.
در یک کلام ویروس کرونا و بیماری کووید 19، که داس مرگشان هر روز تیزتر میشود، نشان دادند که عمر تاریخی نظام سرمایه داری به سر آمده است و اکنون باید نظامی کارا جایگزین شود و این نظام جز حکومت شورایی کارگران و اقتصاد سوسیالیستی نیست.