امروز سه شنبه 28 آوریل، برابر با 9 اردیبهشت، روز جهانی “تامین ایمنی در محیط کار” است. این روز در سال 1984 توسط “اتحادیه کانادایی کارگران بخش عمومی” و تحت نام “روز یادبود کارگران” تعیین شد و بعدا توسط اتحادیه ها، کنفدراسیون ها و فدراسیون های کارگری در بسیاری از کشورها به رسمیت شناخته شد. اهداف تشکل های کارگری از معرفی این روز یاد کردن از قربانیان فقدان ایمنی در محیط کار، قربانیان امراض ناشی از کار، گرفتن غرامت برای خانواده کارگران جانباخته و یا معلول و بهبود بخشیدن به استاندارد ایمنی در محیط کار بود. این اهداف در شعار “جانباختگان را به یاد بیاور و به خاطر زندگان بجنگ” وارد دستور تشکل های کارگری شد. “سازمان جهانی کار” در سال 2001 این روز را با همین نام و اهداف به رسمیت شناخت و در سال 2002 تحت عنوان: “روز جهانی تامین ایمنی در محیط کار” آن را وارد تقویم سازمان ملل کرد.
جمهوری اسلامی با استفاده از مصادف شدن این روز جهانی با نمایش های مسخره ای که به نام هفته کار و کارگر هر ساله ترتیب می شود، یکی از روزها را تحت عنوان “سوگواری برای قربانیان محیط کار” نامگذاری کرده است. البته امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا این مراسم هم قرار است که بطور مجازی برگزار شود. هدف در هر حال در کنار باقی برنامه هائی که به نام هفته کارگر ترتیب داده شده است، چیزی نیست جز از محتوا خالی کردن این روز و بکار گیری آن در خدمت پرده پوشی جنایاتی که در محیط های کار در جریان است
داستان تلخ اين جنایات در محیط کار در ایران انعکاس واقعی ندارد. کارفرمایان نه تنها سوانح را گزارش نمیکنند، بلکه آنها را پنهان میسازند. اداره کار هم فقط صدمات و تلفات کارگران بیمه شده ای را منتشر میکند که امکان پنهان کردن آنها وجود نداشته است. با توجه به این واقعیت است که آمارهای واقعی در این زمینه بسيار فراتر از آن چیزیست که در رسانه ها منعکس میگردد. البته در همین حد اعلام رسمی هم ابعاد فاجعه دردناک است. در ماههای اخیر علیرغم شیوع بیماری کرونا کارگران ناچار بوده اند که بدون وقفه بر سر کارهای خود حاضر شوند، آنهم در حالیکه از کمترین امکانات برای جلوگیری از مبتلا شدن به ویروس این بیماری برخوردار باشند. در واقع آنها ناچار بوده اند بر سر دوراهی مرگ ناشی از ویروس یا مرگ ناشی از فقر یکی را انتخاب کنند و اولی را انتخاب کرده اند. اما ابعاد فاجعه تنها به شرایط فعلی و انتشار ویروس کرونا مربوط نمی شود. به گزارش سازمان پزشکی قانونی ، در شش ماهه اول سال گذشته، 898 کارگر در اثر حوادث محل کار جانباخته اند. همین گزارش حاکی است که مرگ و میر کارگران در ۹ ماهه نخست سال ۹۸ در مقایسه با زمان مشابه در سال 97نزدیک به ده درصد افزایش داشته است. همه این آمارها علیرغم دستکاریهائی که در آنها انجام میگیرد، تازه مربوط به کارگران بیمه شده هستند. درحالیکه اکثریت کارگران ایران از هر گونه حق بیمه در مورد حوادث ناشی از محیط کار بی بهره هستند. در این آمارها نشانی از کارگرانی که گرفتار امراض آشکار و پنهان ناشی از عدم امنیت بهداشتی محیط کار شده اند نیست. همچنین نشانی از کارگرانی که به همین دلیل دچار مرگ زودرس می شوند نیست. علی مظفری مدیرکل بازرسی کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعتراف می کند که 98 درصد حوادث کاری منجر به فوت قابل‌پیشگیری هستند.
بر اساس ماده 27 قانون کار،” ھرگاه کارگر در انجام وظايف محوله قصور ورزد و يا آئين نامه ھای انضباطی کارگاه را پس از تذکرات کتبی نقض نمايد، کارفرما حق دارد او را جریمه و یا اخراج کند”. اما در قانون ضد کارگری رژیم صحبت از این نیست که اگر کارفرما به تعهدات خود عمل نکرد و اگر در تأمین امنیت و حفاظت از جان کارگر کوتاهی کرد،در آن صورت قانون با او چه برخوردی خواهد کرد.
تلاش رژیم اسلامی در برپایی نمایش هائی با نام هفته کارگر و از جمله مراسم سوگواری برای قربانیان محیط کار، در واقع برای توجیه این قتل ها است. عامل اصلی بروز حوادث کار که منجر به مرگ یا صدمات جسمی می گردد، جنایت آشکاریست که از سوی کارفرما و صاحب کار و با همراهی و پشتیبانی دولت به پیش می رود و هر روزه اعمال می گردد. مسئولیت هر سانحه و حادثه ای که در محیط کار رخ دهد با صاحبان کار است. آنان یا از آموزش کارگران طفره می روند؛ یا تجهیزات مطابق با استاندارد لازم ایمنی را فراهم نمی کنند و یا با خسته کردن و تحقیر کردن، امکانی برای دقت مبذول داشتن کارگران مرد و زن باقی نمی گذارند. کارگری که دستمزدش کفاف یک سوم حداقل احتیاجات روزانه خود و خانواده اش را نمی دهد، ناچار است یا اضافه کاری کند و یا کار دومی هم پیدا کند. روشن است که چنین کارگر خسته و کوفته ای مدام در معرض سانحه قرار دارد.
واقعیت این است که کارفرمایان از سر سودپرستی و حرص و آزی که دارند، نه تمایلی به بهبود امنیت محیط کار کارگران دارند و نه نگران از دست دادن آنان در نتیجه رویدادهای محیط ناامن کار می باشند، آنان حتی این نگرانی را هم ندارند که کارگرانی از بیم جان شغل شان را رها کنند. چون می دانند که خیل بیکاران در میادین کار و پشت در کارخانه ها و کارگاه هایشان صف کشیده اند و هر آن که اراده کنند می توانند کارگران دیگری را به اسارت بگیرند و در همان محل و محیط غیر استاندارد و ناامن کار، هر کار شاقی را به آنان تحمیل کنند.
در چنین شرایطی این خود کارگران هستند که باید به فكر خویش باشند و با مبارزه متشکل خود کارفرمایان و دولت را وادار به تأمین امنیت محیط کار بنمایند. تأمین ایمنی محیط کار هم مثل هر مطالبه دیگری تنها به ضرب مبارزه به سرمایه داران و دولت حامی آنان تحمیل می شود. در سالگرد روز جهانی ایمنی محیط کار یاد جانباختگان کارگر را با مبارزه پیگیر در راه تحمیل ایمن سازی محیط کار به کارفرمایان و دولت و تامین بیمه کامل آسیب دیدگان محیط کار گرامی بداریم.