حزب کمونیست ایران

سقوط مداوم ارزش لیر ترکیه و آینده تاریک قدرت اردوغان

سیر سقوط ارزش پول ملی ترکیه همچنان ادامه دارد. به طوریکه از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون این پول بیش از 40 درصد ارزش خود را از دست داده است. در تازه ترین خبر، روز جمعه 26 آذرماه با افت هشت درصدی لیر، بحران ارزی ترکیه شتاب بیشتری گرفت و نرخ برابری دلار از 15 لیر گذشت. بنا به گزارشها، همزمان ۲ معاون وزیر اقتصاد ترکیه نیز برکنار شدند. سقوط هر روزه لیر ترکیه زندگی را بر میلیونها نفر از مردم ترکیه و از جمله مردم کردستان سخت و دشوار کرده است. در روزهای اخیر هزاران نفر در استانبول و آنکارا در اعتراض به ادامه افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی ترکیه به خیابان‌ها آمدند. منتقدان و مخالفان، سیاست‌های حزب حاکم را عامل این وضعیت می‌دانند، اما اردوغان همچنان بر ادامه سیاستهایش پافشاری می‌کند.

مهم‌ترین تبعات این سیاستِ اقتصادی کاهش قدرت خرید مردم عادی است که بر اساس لیر کسب درآمد می‌کنند. در عین حال ناامنی سیاسی و بیماری کرونا، صنعت توریسم یعنی کلان ترین بخش درآمدزای این کشور را زمین گیر کرده است.

چند سال پیش در حرکتی حساب شده ترکیه شش صفر از پول خود را حذف کرد و یک میلیون لیر در یک شب به یک لیر تغییر پیدا کرد. اما دامنه بحران سیاسی و اقتصادی ترکیه عمیقتر از آن بود که با برداشتن شش صفر مشکل ارزی – پولی و اقتصادی ترکیه حل شود. اینک بار دیگر شاهد سقوط بازهم بیشتر ارزش لیر تورکیه در مقابل ارزهای معتبر جهانی هستیم.

 نزدیک شدن زمان انتخابات ترکیه و با توجه به آگاهی اردوغان از افزایش نارضایتی مردم از حکومت، اردوغان و وزیر خارجه اش مجدداً از لشکرکشی به مناطق کردنشین سوریه صحبت می کنند، در همانحال در اقلیم کردستان در عراق به ترور و بمباران روزمره می پردازند.

اما بحران سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک ترکیه آنچنان قوی و گسترده است که دیگر لشکرکشی به کردستان هم قادر به بسیج مردم  ترک در حمایت از اردوغان نمی شود. تاکتیک رژیم نژادپرست ترکیه برای خروج از بحران و سرکوب بیشتر مردم کردستان، دیگر موثر و کارساز نخواهد بود

بحران‌های بزرگ اقتصادی، مالی، سیاسی، اجتماعی، ژئوپولتیک و دیپلُماتیک سراپای کشور ترکیه را فرا گرفته و با هر بار سخنرانی اردوغان سقوط لیر ترکیه شتاب بیشتری می‌گیرد  تا جایی که رهبران احزاب اپوزیسیون ترکیه و بخش زیادی از مردم خواهان خفقان گرفتن اردوغان و دهان باز نکردن او شده اند !

حدود یک قرن جنگ و اشغالگری علیه مردم کردستان در ترکیه و در منطقه، اسلامی کردن تمامی نهادهای حکومتی و کنترل رسانه های جمعی، زندانی  کردن هزاران روزنامه نگار، فعال مدنی و حتی اعضا پارلمان و شهرداری ها، اشغال نظامی بخشهای از کردستان در سوریه و عراق، جنگ در لیبی و فرستادن جهادی های متحد اردوغان به آذربایجان در دفاع از حکومت ارتجاعی آذربایجان، اشغال نظامی قبرس، تقویت داعش و دیگر جهادیون در منطقه، در مجموع ترکیه را به انزوای سیاسی و دیپلماتیک هرچه بیشتری کشانده است .

در کنار این بحران و وضعیت نابسامان اقتصادی خشونت در کشور به سرعت افزایش یافته و امنیت شهروندان بیش از پیش به مخاطره افتاده است. براساس گزارش منتشر شده توسط “حزب جمهوری خلق” که به اثرات خشونت از زنان تا کودکان، از پناهندگان تا جوانان پرداخته شده، آمده است: در ۹ ماه اول سال ۲۰۲۱ حدود ۲۵۹۲ خشونت مسلحانه در ترکیه رخ داده است، که در این حوادث ۱۴۷۰ نفر جان خود را از دست داده اند و ۲۶۹۳ نفر نیز مجروح شده‌اند. این رقم افزایش چشمگیری را نسبت به سالهای گذشته نشان می دهد. در شاخص رفاه نیز ترکیه در ۱۰ سال گذشته ۳۳ پله سقوط کرده است. از نظر جنایات خشونت‌آمیز، درگیری‌های داخلی، جرائم مالی و سیاسی، این کشور با توجه به آمار بالا در این زمینه به یکی از کشورهای ناامن جهان تبدیل شده است.

همه نشانها حاکی از آن است که در ترکیه روند پایان قدرت رجب طیب اردوغان شتاب گرفته است. اما همین شواهد به ما می گویند که اردوغان برای ماندن در قدرت به ایجاد بحران‌های جدیدی و از جمله جنگ علیه مردم کردستان در سوریه و عراق شدت و وسعت بیشتری خواهد داد .

مستبدین و دیکتاتورها که اگر به فساد مالی و سیاسی گسترده ای هم پرداخته باشند،  برای ماندن در قدرت و افشا نشدن پرونده های مملو از فساد  خود و خانواده و نزدیکانشان، کشور را به آسانی به بحران‌های بزرگ‌تر در حد تلاشی خواهند کشاند. اردوغان هم اگر بتواند و مجال آنرا داشته باشد،با تشدید و تعمیق بحران‌های متعددی همان راه را خواهد پیمود .