حزب کمونیست ایران

سقوط لیر ترکیه و ماجراجویی اردوغان در کردستان سوریه و عراق

لیره ترکیه با شتاب بیشتری ارزش خود را از دست می‌دهد و نرخ  کاهش ارزش آن در مقابل دلار،یورو و پوند،  بیش از دو برابر شده  است. شکست و ناکامی سیاستهای داخلی و خارجی حکومت رجب طیب اردوغان، زندگی را بر میلیونها نفر از مردم ترکیه دشوارتر کرده است. پاسخ اردوغان و شرکا به وضعیت بحرانی اقتصادی و سیاسی ترکیه، سرکوب و استبداد بیشتر در داخل کشور و یورش نظامی به مردم کردستان در هر کشور و منطقه ای باشند، است.

ترکیه با آنکه عضو ناتو و کاندید عضویت در جامعه اروپا است، به شدت با دولتهای آمریکا و اروپا در تقابل قرار گرفته و حکومت فعلی اردوغان مورد اعتماد هیچ یک از جوامع غربی و بلوک بندیهای سیاسی آنها نیست. خرید سلاحهای پیشرفته از روسیه، ماجراجویی و اشغال نظامی بخش‌هایی از خاک سوریه و عراق، دخالت نظامی در لیبی و جنگ بین آذربایجان و ارمنستان به جانبداری از حکومت استبدادی و فاسد آذربایجان و فرستادن جهادیست های متحد حکومت ترکیه از سوریه به منطقه قره باغ، تخاصم با اسرائیل و مصر و عربستان، ادامه اشغال بخشی از قبرس برای چندین دهه و موارد بسیار دیگری، روابط ترکیه با دولتهای اروپائی، ناتو و آمریکا را به پایین ترین سطح خود کشانده است .

نقض حقوق بشر در مقیاسی گسترده در داخل کشور ترکیه، جنگ بدون وقفه علیه مردم کردستان در ترکیه، عراق و سوریه، دستگیری روزنامه نگاران و تعطیل کردن رسانه های مخالف حکومت، تلاش برای اسلامی کردن بیشتر کشور و تقویت ناسیونالیسم افراطی تُرک در سطح منطقه نفرت جوامع اروپائی را بر انگیخته است.

حکومت اردوغان سالها است که تلاش می‌کند با چرخش موضعی بسوی شرق و بویژه روسیه و چین، از آمریکا و اروپا باج خواهی کند. تلاش می کند در مقابل لغو خرید و قراردادهای نظامی با روسیه، آمریکا و اروپا را ناچار به سکوت و خاموشی در اشغال نظامی بخش‌های از عراق و سوریه و سکوت در مقابل سرکوب سیستماتیک مردم کردستان نماید.

اما واقعیت این است که ترکیه بازنده سیاسی و اقتصادی بازیهای دیپلماتیک اردوغان است. ناامنی سیاسی و بیماری کرونا، صنعت توریسم یعنی کلان ترین بخش درآمدزای این کشور را زمین گیر کرد. در متن رکود اقتصادی ناشی از بیماری کرونا، تهدیدات و محدودیت های آمریکا و اروپا در قبال ترکیه، اقتصاد این کشور را با مشکلات بیشتری روبرو کرده است .

چند سال پیش در حرکتی حساب شده ترکیه شش صفر از پول خود را حذف کرد و یک میلیون لیر در یک شب به یک لیر تغییر پیدا کرد. اما دامنه بحران سیاسی و اقتصادی ترکیه عمیقتر از آن بود که با برداشتن شش صفر مشکل ارزی – پولی و اقتصادی ترکیه حال شود. اینک بار دیگر شاهد سقوط بازهم بیشتر ارزش لیر تورکیه در مقابل ارزهای معتبر جهانی هستیم.

حکومت ترکیه همانند هر حکومت فاسد و استبدادی دیگر، بحران اقتصادی را به فساد بیشتر سران حکومت، به متمرکز کردن حکومت در دست یک فرد و با یک خانواده، به حذف رقبای سیاسی و به غیر قانونی کردن هرگونه نقد و انتقادی از سوی مردم و یا بخشی از اپوزیسیون جامعه  تبدیل می‌کند .

حکومت اردوغان برای پاسخ دادن به هر بحرانی و برای جلوگیری از انزوای سیاسی خود، از جنگ و سرکوب علیه مردم کردستان استفاده می‌کند. غیر قانونی کردن و زندانی کردن رهبران قانونی و منتخب مردم، دستگیری‌های گسترده فعالین سیاسی و اجتماعی، لشکرکشی و بمباران هر روزه ارتش در مناطق مختلف کردستان، به منظور راضی کردن ناسیونالیسم افراطی و ارتجاعی ترک و خشنود کردن جهادیون متحد دولت ترکیه دستاورد حکومت ترکیه از سیاست جنگ و جنایت در کردستان است .

اما مقاومت و مبارزه مردم کردستان در مقابل حکومت  نژادپرست ترکیه و مقاومت زنان و هنرمندان، حزب حاکم ترکیه  را بیش از پیش با شکست و ناکامی و ریزش در صفوف حزب روبرو کرده است. اینک نه اروپا و نه آمریکا ، نه مردم کردستان و نه مردم ترکیه و حتی نه متحدین جدید ترکیه مانند روس  و چین نمی توانند به حکومت ترکیه اعتماد و اتکا کنند.

با نزدیک شدن زمان انتخابات ترکیه و با توجه به آگاهی اردوغان از افزایش نارضایتی مردم از حکومت، اردوغان و وزیر خارجه اش مجدداً از لشکرکشی به مناطق کردنشین سوریه صحبت می کنند، در همانحال در اقلیم کردستان در عراق به ترور و بمباران روزمره می پردازند.

اما بحران سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک ترکیه آنچنان قوی و گسترده است که دیگر لشکرکشی به کردستان هم قادر به بسیج مردم  ترک در حمایت از اردوغان نمی شود. تاکتیک رژیم نژادپرست ترکیه برای خروج از بحران و سرکوب بیشتر مردم کردستان، دیگر موثر و کارساز نخواهد بود .