کمی بیش از یک سال از زمان جانباختن اولین مبتلایان به بیماری همه گیر کووید ۱۹ می گذرد. اکنون شمار جمعیتی که در اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند از مرز یک میلیون و هفتصد هزار نفر گذشته، رقمی که احتمالا طی ماههای زمستان در نیمکره شمالی افزایش قابل ملاحظه ای خواهد داشت. دهها میلیون نفر هم از ابتلا به این بیماری رنج می برند. اخبار مربوط به ابعاد شیوع این ویروس و پیامدهای آن هنوز هم برنامه های خبری همه خبرگزاری های جهان را به خود اختصاص داده است. مسئله چگونگی مقابله با این اپیدمی و کاهش اثرات آن بر سودآوریِ سرمایه ها به مرکز سیاست و کشمکش جناح های حکومت های سرمایه داری راه یافته است. همراه با این تحولات، پیامدهای روحی و روانیِ از دست دادن عزیزان، از دست دادن شغل و درآمد و افتادن به ورطه زندگی در زیر خط فقر و محدودیت هایی که به عرصه های مختلفِ حیات اجتماعی تحمیل شده، زندگیِ روزمره میلیاردها انسان را دشوارتر کرده است.
در ایران از آنجا که مقامات رژیمِ اسلامی از همان ابتدا عامدانه به پنهانکاری و دروغپردازی در مورد حقایق مربوط به زمان انتقال این ویروس و ابعاد شیوع آن روی آوردند و در برابر خواست قرنطینهِ شهرها و اماکن مذهبی مقاومت کردند، مردم شدیدترین امواج شیوع کرونا را تجربه کرده اند. تأثیرات آن بر توسعه فقر و بیکاری و گسترش آسیب های اجتماعی فاجعه بار بوده است. بنا به آمارهای رسمی تاکنون در ایران بیش از یک میلیون نفر به کرونا مبتلا شده اند و بیش از 55 هزار نفر هم جان خود را از دست داده اند. اما تحقیقاتِ منابع مستقل و حتی برخی از مقام ها و نهادهای حکومتی بیانگر آن است که آمار واقعیِ قربانیان، سه تا هفت برابر بیش از آمار رسمی اعلام شده از جانب وزارت بهداشت رژیم است.
در آستانه سال نو میلادی و با انتشار خبر تولید واکسن های تازه کرونا، امید به کنترل این بحران و بازگشت اوضاع به حالت عادی در میان مردم جهان قوت گرفته است. دولت های سرمایه داری از هم اکنون برای ترمیم اقتصادهای بحران زده در دوران پسا همه گیری کرونا برنامه ریزی می کنند. در غیاب راه حل سوسیالیستی برای مقابله با همه گیری کرونا، چین با اقدامات اقتدارگرایانهِ دولت و با در پیش گرفتن استراتژی تهاجمی تست کردن به منظور ردیابی و قطع زنجیره انتقال ویروس، ملزم کردن همه به رعایت دستور العمل های بهداشتی و قرنطینه سختگیرانه، به الگوی کنترل مؤثر بحران کرونا تبدیل شده است. در حالی که دیگر قدرتهای اقتصادی جهان با موج شدید بحران کرونا دست و پنجه نرم می کنند، نرخ رشد اقتصادی در چین به قبل از دوره بحران کرونا رسیده است.
اگرچه تولید واکسن های جدید امید به پایان رقص ترسناک کرونا را تقویت کرده است، اما بین تولید این واکسن ها و ایجاد ایمنی کافی برای مهار این ویروس هنوز فرسنگ ها فاصله وجود دارد. در آمریکا با اینکه روند واکسیناسیون آغاز شده است، اما پیش بینی ها حکایت از آن دارند که ایجاد میزان ایمنی لازم ممکن است تا زمستان سال آینده به طول انجامد. به رغم آنکه همه گیری کرونا یک بحران جهانی است، اما شرکت های تولید کننده که قصد فروش واکسن را دارند توانائی کافی برای تولید آن به تناسب نیاز جمعیت جهان را ندارند و هنوز نشانه ای از دادن حق امتیاز برای تولید این واکسن در مقیاس انبوه وجود ندارد. کشورهای ثروتمندتر که فقط ۱۳ درصد جمعیت جهان را دارند برای تأمین منابع مالیِ تهیه واکسن، مشکلی ندارند. با این حال بسیاری از کشورهای فقیر توان ایستادگی در میدان رقابت جهانی بر سر تهیه واکسن را ندارند. در میدان این رقابت ها هم، کرونا قربانیان بیشتری از فقرا می گیرد. مسئله توزیع واکسن هم یک معضل واقعی است. واکسن بیون‌تِک- فایزر که درجه مؤثر بودن آنها ۹۵ درصد تخمین زده می شود برای نگاهداری به محیطی با دمای منهای ۷۰ درجه سانتیگراد نیاز دارد، بنابراین به سیستم های توزیع زنجیره سرد متکی هستند که به سختی در بسیاری از کشورهای فقیرتر وجود دارد و در بسیاری از دیگر کشورها نیز به میزان کافی وجود ندارد. سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که فقدان شبکه های توزیع زنجیره ای سرد از هم اکنون منجر به ۱ و نیم میلیون مرگ قابل پیشگیری در سال می شود. این محدودیت ها در حالی است که بنا به باور مراکز پزشکی جهان، ویروس کرونا اگر هم کنترل شود مانند یک ویروس بومی باقی خواهد ماند و حتی در کشورهایی که قادر به واکسیناسیون جمعیت خود هستند دوباره ظاهر می شود. این داده ها نشان می دهد که دسترسی عمومی به واکسن رایگان کرونا تا چه اندازه برای بشریت جنبه حیاتی دارد.
اما در ایران، مقامات حکومتی در مورد تهیه واکسن کرونا هم به تناقض گویی و دروغپردازی روی آورده اند. روز چهارشنبه حسن روحانی بدنبال تناقض گویی های فراوان مقام های حکومتی در جلسه هیئت دولت اعلام کرد که: «در خصوص واکسن کرونا اقدامات لازم انجام گرفته است». این اظهارات روحانی در حالی است که یک روز قبل علی ربیعی سحنگوی دولت در نشست خبری هفتگی خود تایید کرد که نپیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی ” اف ای تی اف” خرید واکسن خارجی کرونا را با مشکل روبرو کرده است. پیش از این هم علی مطهری، نماینده پیشین مجلس اسلامی در پست توییتری خود نوشته بود: «به خاطر اینکه ایران در لیست سیاه ” اف ای تی اف” قرار دارد، نتوانسته است پول خرید واکسن خارجی کرونا را واریز کند». وقتی ایران را وارد فهرست سیاه کرده اند به معنی آن است که همکاری با آن خطر پولشویی دارد و مؤسسات مالی و بانکی وارد مراودات مالی با آن نمی شوند.
با توجه به این تعلل و تناقض گویی های آشکارِ مقامات رژیم جمهوری اسلامی است که تأمین و ارائه رایگان واکسن کرونا به یکی از حیاتی ترین و عاجل ترین نیاز مردم ایران تبدیل شده است. لازم است فعالان و پیشروان جنبش کارگری و دیگر جنبش های پیشرو اجتماعی با توده ای کردن هر چه بیشتر این خواست و مطالبه، دولت را برای خرید واکسن کرونا و ارائه رایگان آن به عموم مردم تحت فشار قرار دهند.